Je wil graag nieuwe wielen uitzoeken maar hebt geen idee of je nieuwe wielen passen? In dit artikel leg ik je aan de hand van mijn zoektocht naar nieuwe wielen uit waar je op moet letten. Ik heb de afgelopen 3 maanden tientallen leveranciers en professionals gesproken, dit heeft voor mij de perfecte wielen opgeleverd.
De et waarde van je velg geeft aan hoe ver een wiel naar binenn of buiten staat. De ET waarde wordt vanuit het midden van een wiel gemeten.
- Een et waarde van 0 betekend dat het montagevlak van een wiel precies in het midden van de velg zit
- Een negatieve ET waarde betekend dat het montagevlak dichter bij de achterkant van het wiel zit
- Een positieve ET waarde betekend dat het montagevlak dichter bij de voorkant van het wiel zit.
Niet ieder wiel kan zomaar op iedere auto gemonteerd worden. Je wiel moet de juiste ET waarde hebben, anders kan je auto uit balans raken of kan je band tegen je auto aan lopen. Je kunt de ET waarde berekenen zodat jij weet welke wielen er op je auto passen.
Inhoudsopgave
Wat is et waarde?
De et waarde is de afstand van je bevestigingspunt van je wiel (het montagevlak) ten opzichte van de afstand van het midden van het wiel.
Een ET waarde kan neutraal, positief of negatief zijn. Welke et waarde je moet hebben is afhankelijk van hoe je auto gemaakt is. Sommige auto’s hebben een negatieve et waarde nodig, andere auto’s hebben een positieve et waarde nodig.
Neutrale ET waarde
Een neutrale et waarde is een et waarde van nul. Bij wielen met een et waarde van nul heb je een wiel waarbij het montagevlak precies in het midden van het wiel zit. Dit komt niet zo vaak voor behalve als je voor wielen voor je skelter of kruiwagen aan het shoppen bent.
Je kunt uitrekenen waar het midden van je velg zit door de velg te meten in de breedte. Vervolgens deel je dat door twee waarmee je de middelijn kunt afmeten. Zelf de et waarde meten is vaak lastiger omdat je aan de binnenkant van je wiel moet meten. Je hebt dus nergens houvast en daarbij moet je vrij precies meten.
Positieve ET waarde
Wanneer je een positieve et waarde hebt zal je wiel dichter op je auto zitten dan bij een neutrale et waarde. Je wielen staan dus meer naar binnen en liggen dieper in je wielkas. De ET waarde zal positief zijn en dus hoger dan nul. Je kunt de et waarde niet positiever maken, wel negatiever. Als je een te positieve et waarde hebt kun je een spacer gebruiken om tot de juiste et waarde te komen.
Negatieve ET waarde
Bij een negatieve et waarde zit het hart van de velg dieper in de velg. Je velg steekt dus meer uit je wielkast. De et waarde zal negatief zijn en dus minder dan nul. Hoe negatiever je et waarde hoe verder een wiel uit de wielkast valt. Je kunt de et waarde niet positiever maken, wel negatiever.
Velg breedte berekenen
Om de et waarde te berekenen van een velg moet je weten hoe breed je velg is. Je velg breedte wordt in J gemeten. Een velg kan bijvoorbeeld 6J zijn, 8,5J of zelfs 10.5J als je een Ferrari hebt ;).
Het aantal J van je velg staat voor het aantal inches. Je meet nooit de buitenkant van de velg maar altijd het deel waar de band contact maakt met de velg.
Wil je weten wat je velgmaat is dan meet je deze dus in inches. Als je in centimeters meet moet je deze omrekenen om tot je J maat te komen. Voor het berekenen van je ET waarde is de J maat echter niet belangrijk om te weten, je moet enkel het aantal centimeters weten.
In onderstaande tabel zie je welke velgmaat bij welke hoeveelheid centimeters hoort.
| Breedte in centimeters | Velgmaat in inches (J) |
| 12.70 | 5J |
| 13.97 | 5.5J |
| 15.24 | 6J |
| 16.51 | 6.5J |
| 17.78 | 7J |
| 19.05 | 7.5J |
| 20.32 | 8J |
| 21.59 | 8.5J |
| 22.86 | 9J |
| 24.13 | 9.5J |
| 25.40 | 10J |
Bredere velgen ET waarde berekenen
Stel je hebt een velg van 7.5J, voor het gemak houden we aan dat dit 19cm breed is. Als je nu een 8J velg wil monteren dan heb je een velg die 1.27 cm breder is. Dit betekend dat je velg met dezelfde et waarde 0.635cm meer naar binnen en 0.635 meer naar buiten uitsteekt (want hij is in totaal 1.27cm breed).
Als je je wiel nu aan de binnenkant van je auto dezelfde afstand wil geven (bijvoorbeeld omdat je wiel of band anders aanloopt) zul je dus 0,635cm (6.35mm) bovenop je huidige et waarde moeten tellen. Als je een et waarde van -45 had wordt dit nu dus -38.65. Voor het gemak -39.
Voor dit voorbeeld ga je dus op zoek naar een velg die 8j breed is en een ET van -39 heeft. je velg en wiel zullen dan in totaal 1.27 (12,7mm) verder uitsteken dan je 7,5j set. De velg en het wiel zullen niet aanlopen omdat de achterkant even ver van de auto zit.
Naafdiameter velg
De naafdiameter is iets waar je niet omheen komt. Een velg moet op een auto gemonteerd worden (namelijk op de as). Als de naafdiameter niet exact hetzelfde is dan past je wiel niet goed op je auto.
Een grotere naafdiameter is vaak nog op te lossen met een centreerring. Een centreerring is een ring die je op het naafgat van de velg zet waardoor het gat kleiner wordt.
Een te kleine naafdiameter is niet op te lossen. Je kunt de velg met een te kleine naafdiameter namelijk niet op de as monteren.
Steek velg
De steekmaat van een velg geeft aan welk patroon de gaten in de velg hebben waarmee je de velg vast zet. Een velg heeft vaak 4, 5 of 6 bouten waarmee deze vastgezet kan worden. De steek van de velg wordt als volgt weergegeven:
5×100. In dit geval is 5 het aantal gaten en 100 de afstand tussen de gaten (gemeten alsof de gaten een circel vormen).
Welke band past op welke velg?
Je kunt op een velg met een bepaalde breedte meerdere banden monteren. Op een 7j brede velg kan bijvoorbeeld een band van 205 tot 235 breed.
Om een band uit te zoeken moet je weten waar de getallen voor staan die op een band staan. Een mand afmeting ziet er als volgt uit:
195/65 R15. 195 is de breedte van de band in milimeters. Je band is vaak iets breder dan je velg. 65 is de hoogte van je band ten opzichte van de breedte in procenten. R15 is de velgmaat in inches.
Welke bandenmaat je op je velg kunt laten monteren kun je in onderstaande tabel vinden:
| Velgmaat | Minimale bandenmaat | Ideale bandenmaat | Maximale bandenmaat |
|---|---|---|---|
| 5J | 155 mm | 165 tot 175 mm | 185 mm |
| 5.5J | 165 mm | 175 tot 185 mm | 195 mm |
| 6J | 175 mm | 185 tot 195 mm | 205 mm |
| 6.5J | 185 mm | 195 tot 205 mm | 215 mm |
| 7J | 195 mm | 205 tot 215 mm | 225 mm |
| 7.5J | 205 mm | 215 tot 225 mm | 235 mm |
| 8J | 215 mm | 225 tot 235 mm | 245 mm |
| 8.5J | 225 mm | 235 tot 245 mm | 255 mm |
| 9J | 235 mm | 245 tot 255 mm | 265 mm |
| 9.5J | 245 mm | 255 tot 265 mm | 275 mm |
| 10J | 255 mm | 265 tot 275 mm | 285 mm |
Bovenstaande tabel is een rekenvoorbeeld. Als vuistregel kun je aannemen dat je velgmaat in centimeters +10mm tot +30mm een goed formaat band is. Bij extreem brede of extreem smalle velgen kan dit nog afwijken. Ook kan het per velg verschillen. Kijk of de fabrikant van een velg een banden range aangeeft. Kijk ook of de bandenfabrikant aangeeft op welk formaat velg de banden kunnen.
Wielen verder naar buiten zetten
Een look waar veel auto liefhebbers voor willen gaan is een “flush look”. Dit betekend dat het wiel net niet uitsteekt maar precies lijnt met de zijkant van je auto. Je doet dit door wielen te monteren met een lagere et waarde. Hoe lager de ET waarde hoe verder je velg van je wiel zal zitten. Een te hoge et waarde is vaak nog met een spacer op te lossen. De et waarde wordt lager als je spacers monteerd. Als je een wiel met een et waarde van +10 hebt dan kun je met een spacer van 30mm naar een et waarde van -20.
Welke et waarde heeft je auto
Meestal staat de et waarde van je huidige velg aan de binnenkant van het wiel aangegeven. In sommige gevallen (vooral bij stalen wielen) kun je het ook aan de buitenkant vinden. De et waarde is afhankelijk van de constructie van de auto. Vaak zijn ET waardes van auto’s op hetzelfde platform nog wel hetzelfde maar tussen modellen en merken kan een flink verschil zitten.
Weet je de et waarde van je auto niet dan kun je dit vaak in het instructieboekje vinden. Ook kun je het online opzoeken.
Et waarde afwijking
Je et waarde mag volgens de meeste fabrikanten maximaal 2% afwijken. Deze twee procent is echter vaak wat conservatief. Een grotere afwijking kan in veel gevallen best maar zal voor extra slijtage zorgen aan het wiellager. De velg en wielophanging is door de fabrikant zo gemaakt dat het midden van het wiel ongeveer op het lager zit. De slijtage wordt daar minder door. Wijk je erg veel af dan zul je vaker de lagers moeten vervangen.
Wettelijk maximale spoorbreedte
Als je je auto met wielen die een lagere et waarde hebben breder wil maken moet je rekening houden met de maximale spoorbreedte. In het kentekenregister staat de spoorbreedte van je auto vermeld. Je kunt ook even op het merk en model van je auto zoeken in Google. De spoorbreedte wordt gemeten vanaf de het midden van de band tot het midden van de band aan de andere kant van de auto.
Om het midden van je band te meten meet je eerst het totale loopvlak van je band op. Het loopvlak is het deel van de band dat contact maakt met de weg. Je kunt ook kijken wat er op je band staat. Bij onze voorbeeldband: 195/65 R15. is 195 (het eerste getal) de breedte van het loopvlak in milimeters.
Vervolgens markeer je met deze kennis het midden van je band. Zorg dat je auto met de wielen recht staat en meet met een centimeter van het midden van de band tot het midden van de band aan de andere kant. Je weet nu wat de spoorbreedte van je auto is.
Stel de spoorbreete is 1.50m. Dan heb je een spoorbreedte van 1500mm. Als je hier 2% bij op telt dan kom je uit op 1,530. Je mag dus ieder wiel maximaal 15mm verder naar buiten zetten. Als je jezelfde wiel met spacers breder zet kun je dus wettelijk maximaal een spacer van 15mm gebruiken.
Als je om laag gaat in ET waarde mag de et waarde maximaal 15mm afwijken. Je kunt dus van ET -20 naar ET -35 gaan. Of dit voor de constructie van je auto een goed idee is is maar de vraag, wettelijk is het echter toegestaan.
De et waarde geeft aan hoe ver het montagevlak van een wiel naar binenn of naar buiten staat.
Jazeker. Met spacers kun je de velg verder van de auto zetten. De et waarde zal lager worden als je een spacer er tussen zet.
Spacers zijn er in veel verschillende soorten en maten. Een spacer tot 30mm geeft vaak geen problemen. Met grotere spacers kun je extra slijtag verwachten
De steekmaat is het gaten patroon van je velg. Een steekmaat die begint met 5x heeft 5 bouten nodig om vastgezet te worden. 5×105 is een steekmaat met 5 bouten, deze zitten in een cirkel. De diameter van deze cirkel is het tweede getal. In dit geval dus 105mm. Veel fabrikanten hebben hun eigen steekmaat.
