Wanneer je een tikkend geluid uit je auto hoort komen kan het best zijn dat je kleppen gesteld moeten worden. De kleppen zorgen er voor dat je cilinder van een brandstofmengsel wordt voorzien en dat de uitlaatgassen de cilinder weer kunnen verlaten.
Kleppen stellen doe je door:
- Het kleppendeksel te verwijderen
- Zet de klep die gesteld moet worden op tuimelen
- Meet de klepspeling
- stel de klep als deze te strak of te los staat
- Herhaal voor de rest van de kleppen
Het stellen van de kleppen is belangrijk omdat een motor waar de kleppen niet goed gesteld staan slecht loopt. Ook kan een klep verbranden als hij niet goed gesteld staat. Als dit gebeurt ben je verder van huis. Regelmatig je kleppen stellen is dus raadzaam voor het behoud van je motor.
Inhoudsopgave
Wat doen de kleppen
Een motor heeft minimaal twee kleppen per cilinder. Een inlaat en een uitlaat klep. De cilinder zuigt het brandstof mengsel via de inlaat klep de cilinder in. Vervolgens sluit de klep en ontbrand het mengsel. De uitlaatgassen worden via de uitlaatklep uit de cilinder geperst waarna er weer een fris brandbaar mengsel naar binnen gezogen kan worden.
De timing van de in en uitlaat kleppen is belangrijk omdat een onjuiste timing kan zorgen voor lekkage tijdens de compressie slag, een te rijk of te arm mengsel of een motor die warmer loopt dan nodig is.
In extreme gevallen kan een klep verbranden. Een verbrande klep zorgt voor lekkage. De uitlaatkleppen worden altijd vrij heet, hier kan een goed gestelde klep tegen. Als de uitlaatklep echter niet goed gesteld is kan deze onvoldoende koelen en verbranden. Er brand dan meestal in de zijkant van een klep een klein gaatje waarlangs compressie verloren gaat. Als dit het geval is moet de klep vervangen worden.
Hoe stel je je kleppen?
Voor je je kleppen gaat stellen is het handig om de volgende spullen te pakken:
- Een schroevendraaier
- Een ratelset (ik heb er al jaren een van aliexpress die ik je van harte aan kan raden)
- Een voelermaat
- Bougiesleutel
- Optioneel: Een nieuw kleppendekselpakking
Vervolgens zet je de auto in zijn vrij en op de handrem. Dit is nodig om er voor te zorgen dat de auto niet weg rolt en ook dat de motor vrij kan draaien.
Vervolgens open je de motorkap en haal je het kleppendeksel van de motor af. Pas op dat de kleppendekselpakking heel blijft als je deze nogmaals wil gebruiken.
Verwijder de bougies uit de motor. (check altijd even hoe het gesteld is met de bougies, zijn ze lelijk geworden dan kun je ze meteen vervangen).
Nu je de motor voor je hebt kun je de kleppen stellen. Cilinder 1 (degene die het meest aan de voorkant van je auto zit) werkt samen met cilinder 4 (degene die bij het schutbord zit). Cilinder 2 en 3 werken ook samen. Als je de kleppen van cilinder 1 wil stellen zet je de kleppen van cilinder 4 op tuimelen.
Kleppen op tuimelen zetten doe je door aan de voorkant aan de krukas poelie te draaien. Je kan ook de koelvin vastpakken en daar voorzichtig aan draaien. Je zult zien dat de tuimelaars omhoog en naar beneden gaan. De kleppen staan op tuimelen wanneer de ene klep naar beneden gaat en de andere omhoog gaat. als ze naast elkaar staan staan de kleppen op tuimelen.
Heb je bijvoorbeeld de kleppen van cilinder 1 op tuimelen staan dan kun je de kleppen van cilinder 4 stellen. Je weet dat je kleppen op tuimelen staan omdat bij de cilinder waar de kleppen op tuimelen staan beide kleppen bewegen. Bij Cilinder 2 en 3 beweegt maar 1 klep. Bij cilinder 4 bewegen de kleppen niet, deze kun je nu dus stellen. Je zoekt uit hoeveel klepspeling de kleppen in je motor moeten hebben (bij mijn volvo met b20 is dat 0,4mm maar kijk altijd online of in het handboek).
Vervolgens pak je de voelermaat en pak je het juiste plaatje. De voelermaat moet er doorheen kunnen met niet teveel moeite maar mag niet los of vast zitten. Je noemt dit ook wel sleepglijdend. Is dit het geval dan kun je door met de volgende en staat de klep dus goed. Als dit niet het geval is draai je de stelschroef los. Vervolgens stel je de klep zodat het plaatje er op de juiste manier doorheen gaat. Meestal is er een schroef met een borgmoer te vinden. In enkele gevallen werkt het stellen van kleppen echter met plaatjes.
Klepstelplaatjes werken hetzelfde als stellen met een stelschroef. Je stelt de kleppen door een dikker of dunner stelplaatje in de motor te steken. Vervolgens check je de speling weer totdat je overal een juiste klepspeling hebt.
Vervolgens zoek je de volgende cilinder om te stellen. Je ziet dat er bij een andere cilinder kleppen op tuimelen komen te staan. Als je het nummer van de cilinder die op tuimelen staat optelt bij de cilinder die gesteld wordt is het totaal altijd vijf. Bijvoorbeeld Cilinder 2 staat op tuimelen, om tot 5 te komen moet je dus cilinder 3 stellen. Staat cilinder 3 op tuimelen dan kun je 2 stellen. Staat 1 op tuimelen dan kun je 4 stellen en staat 4 op tuimelen dan kun je 1 stellen.
Viercilinder motor kleppen stellen:
1 op tuimelen = 4 stellen
2 op tuimelen = 3 stellen
3 op tuimelen = 2 stellen
4 op tuimelen = 1 stellen
Voor viercilinder motoren herhaal je dit 8 keer. Iedere klep moet gecontroleerd worden. Staat de klep te los of te strak dan stel je de klep bij.
Waar let je op bij kleppen stellen
Kleppen stellen met warme of koude motor?
Vaak moeten de kleppen bij een koude motor wat strakker staan dan bij een warme motor. Het verschil is niet erg groot, meestal 0,05mm. In het handboek kun je vinden of het raadzaam is om met warme of met koude motor te stellen. Ook kun je de waarde vinden waarop je je kleppen moet stellen.
Kleppen stellen met klepstelplaatjes
Klepstelplaatjes zijn iets ingewikkelder dan het stellen van kleppen met een stelschroef. De klepstelplaatjes bevinden zich meestal onder de nokkenas. De nokken van de as draaien over de plaatjes waardoor deze ingedrukt worden. Om een klep te stellen zet je de poelie op 0 graden zodat de nokken van cilinder 1 omhoog staan. Vervolgens kan met een voelermaat de speling tussen de nokkenas en het plaatje gemeten worden. Het is makkelijk om eerst de waardes te meten en op te schrijven. Vervolgens kun je in een keer bij alle kleppen de juiste klepstelplaatjes er in zetten. Het is verstandig om hier een speciaal tooltje voor te kopen want de klepstelplaatjes gaan er lastig uit zonder gereedschap dat hier voor gemaakt is.
Hoe vaak moet je kleppen stellen?
In de regel stel je je kleppen bij iedere beurt. Bij mijn volvo is dit iedere 10.000km. Modernere auto’s kunnen vaak best 20.000km op een service beurt door.
Moeten de kleppen van moderne auto’s gesteld worden?
Moderne auto’s hebben meestal hydraulische nokvolgers. De klepspeling wordt dan automatisch gecompenseerd. De druk van de hydroliek blijft gelijk waardoor de speling gelijk blijft.
Wat kost het om de kleppen te laten stellen?
Afhankelijk van de auto kan het stellen van kleppen een fluitje van een cent zijn of een regelrecht drama. Een volvo redblock met stelschroeven is met een kwartiertje gesteld. Nieuwere auto’s die nog kleppen hebben die gesteld moeten worden kunnen best enkele uren in beslag nemen. Arbeidsloon is dus het grootste deel van de kosten. Meestal is een monteur een a twee uur bezig. Een monteur kost 55 tot 125 euro per uur. Ga je naar de dealer om de kleppen te stellen dan kun je rekenen op 150 tot 175 euro per uur.
Problemen bij het kleppen stellen
Er zijn een aantal zaken waar je tijdens het stellen van de kleppen tegenaan kunt lopen. Veel motoren met enkele honderduizenden kilometers op de klok hebben kleppen die uitgesteld zijn. Dit betekend dat de klep niet meer verder gesteld kan worden. Is dit het geval dan is het meestal tijd voor een nieuwe of gereviceerde cilinderkop. Je kunt ook enkel de kleppen vervangen maar dit lost het probleem niet altijd volledig op. Een versleten nokkenas kan namelijk ook zorgen voor kleppen die minder of juist meer speling krijgen.
Tikkende kleppen herkennen
Een eigenschap van kleppen die niet goed gesteld staan is dat ze gaan tikken. Als er een tikkend geluid onder je motorkap vandaan komt is dit vaak een klep die niet goed staat. Normaal zou je uit je motor geen tikkende geluiden moeten horen. Om te controleren of het getik daadwerkelijk van een klep komt kun je wat gas geven. Bij een hoger toerental zal het tikken meeversnellen.
Klepspeling bij LPG
Veel oldtimers hebben kleppen die handmatig gesteld moeten worden. Ook rijden veel oldtimers op LPG dus een logische vraag is “moet ik een andere klepspeling aanhouden bij LPG”.
Omdat lpg heter ontbrand kan het verstandig zijn om een wat ruimere klepspeling aan te houden. Vaak wordt door lpg boeren 0,05mm ruimer aangehouden. De cilinderkop zou dan langer meegaan. De gedachte hier achter is dat de klep minder ver open komt te staan en hierdoor langer in de klepzetel zit. Een klep koelt als hij in de klepzetel zit en omdat lpg heter wordt zou de klep dit nodig hebben.
Het is beter om op lpg de kleppen vaker te stellen, een klep brandt vaak pas in als hij niet goed gesteld staat. Ook kun je op lpg een lpg kop laten installeren en een flashlube systeem. Een lpg kop heeft vaak hardere klepzettingen die minder makkelijk verbranden. Een flashlube systeem spuit een beetje vloeistof mee in de cilinder. Deze vloeistof smeert de kleppen waardoor deze beter koelen.
